ارزیابی عدالت در تأمین مالی مراقبت‌های دولتی سلامت در سال 1392

زمینه و هدف: تأمین مالی در نظام سلامت زمانی عادلانه خواهد بود که هزینه‌های مربوط به مراقبت‌های سلامت برای خانوارها برحسب توان پرداخت آن‌ها نه بر‌اساس خطر خود بیماری توزیع شده باشد. ﻫﺪف از اﻧﺠﺎم ایﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ارزیﺎﺑﯽ عدالت در تأمین مالی مراقبت‌های دولتی سلامت براساس دو منبع اصلی تأمین مالی شامل پرداخت‌های مستقیم خانوارها برای ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎی دولتی و ﺗﻮزیﻊ بودجه دولتی ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. روش‌ بررسی: ایﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﻧﻮع ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿلی اﺳﺖ. در این مطالعه از آﻣﺎرﻫﺎی ﺛﺒﺘﯽ وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی و مرکز آمار ایران، در ﺳﺎل 1392 اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی اﺻﻠﯽ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ پرداخت‌های مستقیم خانوارها برای ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎی دولتی ﺳﻼﻣﺖ، ﺗﻮزیﻊ بودجه دولتی سلامت و درآمد خانوارها ﺑﻪ ﺗﻔﮑﯿﮏ اﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮐﺸﻮر ﺑﻮده‌ اﺳﺖ. برای تحلیل داده‌ها و انجام محاسبات از نرم‌افزار Excel و شاخص‌های ضریب ‌جینی، شاخص‌ تمرکز و شاخص پیش‌رونده کاکوانی برای سنجش عدالت در تأمین مالی هزینه‌های سلامت استفاده شده است. یافته‌ها: در سال 1392، محاسبه شاخص ضریب جینی توزیع درآمد بین خانوارها، معادل 387/0 و شاخص تمرکز پرداخت‌های مستقیم خانوارها برای مراقبت‌های سلامت در استان‌های کشور معادل 056/0 به‌دست آمد. شاخص پیش‌رونده کاکوانی معادل 331/0-، شاخص تمرکز توزیع بودجه سلامت در استان‌های کشور معادل 05/0- و شاخص پیش‌رونده کاکوانی معادل 337/0- محاسبه گردید. نتیجه‌گیری: ارزیابی به عمل آمده براساس شاخص‌های ضریب جینی، شاخص تمرکز و شاخص پیش‌رونده کاکوانی نشان می‌دهد که توزیع بودجه دولتی سلامت در استان‌های کشور و پرداخت‌های مستقیم خانوارها برای مراقبت‌های دولتی سلامت براساس متغیر درآمد خانوارها، غیرعادلانه می‌باشد.